Z Kuşağının Kompülsif Çevrimiçi Satın Alma Davranışlarının İncelenmesi
Keywords:
Z Kuşağı, Satın Alma, Kompülsif Satın AlmaAbstract
Araştırmada Z kuşağının Kompülsif çevrimiçi satın alma davranışlarının bazı kişisel özellikleri ile ilişkilendirilerek değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemi, 2022-2023 eğitim öğretim yılında Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Aydın meslek yüksek okulunda eğitim almakta olan öğrencilerden basit seçkisiz örneklem yöntemi ile belirlenen ve araştırmaya katılmaya gönüllü olan 400 öğrencidir. Araştırmada veri toplama aracı olarak, Bozdağ ve Yalçınkaya Alkar’ın (2018) Bergen Alışveriş Bağımlılığı Ölçeğinin Kompülsif çevrimiçi satın alma davranışına uyarlanması ile elde edilmiş “Kompülsif Çevrimiçi Satın Alma Ölçeği (KÇSA)” kullanılmıştır. Araştırma verilerin analizinde istatistiksel veri değerlendirme programı SPSS 24.0 kullanılmıştır. Veri setinin iç tutarlılık katsayısını belirlemek amacıyla Cronbach alfa analizi yapılmıştır. Örneklem gurubunun demografik özelliklerinin dağılımının belirlenmesinde frekans ve yüzde değerleri hesaplanmış, değişkenler arasındaki anlamlılık düzeylerinin belirlenmesinde ise t Testi ve ANOVA testi uygulanmıştır. Araştırma sonucunda öğrencilerin cinsiyet, sınıf, aile gelir düzeyi, anne ve baba eğitim düzeyi Kompülsif çevrimiçi satın alma davranışları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunduğu belirlenmiş, öğrencilerin problemli satın alma davranışlarının en aza indirilebilmek için eğitim programları geliştirmek gerektiği önerilmiştir.
Abstract
In the research, it is aimed to evaluate the compulsive online buying behaviors of the Z generation by associating them with some personal characteristics. The sample of the research is 400 students who were studying at Aydın Adnan Menderes University Aydın vocational high school in the 2022-2023 academic year, determined by simple random sampling method and volunteered to participate in the research. As a data collection tool in the research, the "Compulsive Online Buying Scale (GSS)", which was obtained by adapting Bozdağ and Yalçınkaya Alkar's (2018) Bergen Shopping Addiction Scale to Compulsive Online Buying Behavior, was used. Statistical data evaluation program SPSS 24.0 was used in the analysis of the research data. Cronbach's alpha analysis was performed to determine the internal consistency coefficient of the data set. Frequency and percentage values were calculated to determine the distribution of the demographic characteristics of the sample group, and the t-test and ANOVA test were used to determine the significance levels between the variables. As a result of the research, it was determined that there was a statistically significant difference between the students' gender, class, family income level, mother and father education level.
References
Altuntuğ, N. (2012). Kuşaktan kuşağa tüketim olgusu ve geleceğin tüketici profili. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(1), 203-212.
Black, D. W. (1996). Compulsive buying: A review. J. Clin. Psychiatry, 57(8), 50–55.
Bostancı, N. (2015). Sosyal medya ve siyaset. Konya: Palet Yayınları.
Bozdag, Y. Alkar, Ö. Y. (2018). Bergen alışveriş bağımlılığı ölçeği’nin kompülsif çevrimiçi satın alma davranışına uyarlanması. Bağımlılık Dergisi – Journal of Dependence, 19(2), 23-34.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak Kılıç, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2020). Bilimsel araştırma yöntemleri (28. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
Erdoğan, M. (2019). X-Y-Z kuşakları ve siyasal katılımda rol oynayan faktörler. Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep: Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Eroğlu, A. H. Bayraktar, S. (2008). Siyasi Görüşlerin Tüketici Tutumlarına Etkisi. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5-18.
Göksu, N., Koska, A., Erdem, M. B. (2017). X ve Y kuşaklarının çevre dostu ürünleri kullanım eğilimleri. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 5(3), 109-122.
Gözüm Kabakcı, E. (2022). Dijital çağda tüketim kültürünün ürünü olan hızlı moda bakımından bağlanma stilleri, sosyal ve duygusal yalnızlık ve kompulsif satın alma davranışı arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Doğuş Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
Günaydın, Ö. E. (2021). Kompulsif satın alma üzerinde etkili olan faktörlerin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31(2), 897-912.
Isaac, M. (1990). Behavioural (non-chemical) addictions. Br. J. Addict, 85, 1389-1394.
Joji, NA. Raveendran, PT. (2008). Does compulsive buying affect credit card defaults?. The Journal of Business Perspective, 12(4), 23-32.
Karasar, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınları
Kırık, A. M., Köyüstü, S. (2018). Z Kuşağı konusunda yapılmış tezlerin içerik analizi yöntemiyle incelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(2), 1497-1518.
Lee, S. Mysyk, A. (2004). The Medicalization of Compulsive Buying. Soc. Sci. Med., 58(9), 1709-1718.
Lejoyeux, M., Ades, J., Tassain, V., Solomon, J. (1996). Phenomenology and psychopathology of uncontrolled buying. Am J Psychiatry, 153, 1524-1529.
Levickaitei, R. (2010). Generations x y z: how social networks form the concept of the World without borders the case of Lithuania, Limes, 3(2), 170-183.
McElroy, S. L. Pope, H. G. Hudson, J. I.. Keck, P. E. White, K. L. (1991). Kleptomania: A report of 20 cases. Am. J. Psychiatry, 148(5), 652–657.
Mücevher, M.H. (2015). X ve y kuşağının birbirlerine karşı özellik ve etkileşim algıları: SDÜ örneği. Doktora Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
Odabaşı, Y. Barış, G. (2016). Tüketici davranışı. İstanbul: Mediacat Kitapları.
Özkan, B. (2022). Hedonik faydanın kuşakların satın alma davranışına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Doğuş Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
Özmen, A. Kocakuş, Z. G. (2020). Kuşaklar bağlamında marka aşkının marka sadakatine etkisi: Afyonkarahisar’da bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(4), 4323-4339.
Özodaşık, M. (2019). Z nesli ve iletişim sorunları. Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Uluslararası Hakemli Dergisi 27(4), 131-136.
Pandey, S. K. (2016). The effect of deals and moods on compulsive buying: A study on young indian consumers. Global Business Review, 17(2), 438-449.
Peker, O. (2020). Major depresif bozukluğu olan hastalarda benlik saygısı, mizaç-karakter özellikleri ve baş etme becerilerinin kompulsif satın alma ve çevrimiçi kompulsif satın alma davranışıyla ilişkilendirilmesi. Uzmanlık Tezi, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Ankara.
Saygın, E. (2021). Hofstede’nin kültürel boyutları bağlamında kuşaklar arasındaki tüketim farklılıklarının incelenmesi: Kırklareli ili örneği. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Tabachnick, B. G. Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. 6. Baskı. Boston, MA: Pearson.
Tabak, M. Y., Kahraman, S. (2022). Genç yetişkinlerde sosyal görünüş kaygının kompulsif çevrimiçi satın alma üzerindeki yordayıcı etkisi. Bağımlılık Dergisi, 23(1), 22-29.
Tamam, L. Diler, R. S. Özpoyraz, N. (1998). Kompulsif Satın Alma: Bir Gözden Geçirme. Türk Psikiyatri Dergisi, 9(3), 224-230
Tandoğan, A. (2013). 2000 yılı sonrası doğmuş internet çağı çocukları z kuşağı çocukları. Genç Haber Dergisi, 1(1), 26-34.
Downloads
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2023 Journal of Social Education
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
